Het kabinet roept middelbare scholen en leraren op hun beste leerlingen meer uit te dagen. Het onderwijs is te veel gericht op de middelmaat. Dit schrijft staatssecretaris Dekker van Onderwijs in de Volkskrant en in een brief aan de Tweede Kamer, ter gelegenheid van het officiële begin van het nieuwe schooljaar.
Dekker vindt dat Nederland niet alleen succesvol moet zijn in het verbeteren van de prestaties van leerlingen die een achterstand hebben, maar ook aandacht hebben voor de meest talentvolle leerlingen. “Te veel leerlingen missen uitdaging op school en te weinig leerlingen presteren heel goed”, aldus de staatssecretaris. Schoolleiders, leraren en ouders weten niet altijd hoe ze aandacht moeten besteden aan talent. In het primair onderwijs geeft ruim een derde van de schoolleiders aan capaciteitsbeperkingen (groepsgrootte, tijd) als belemmering te zien. In het voortgezet onderwijs wordt met name de aandacht gericht op leerlingen die niet zo goed kunnen meekomen. Schoolleiders ervaren weinig ruimte voor maatwerk.
Dekker roept het onderwijs en bedrijfsleven op om met ideeën en initiatieven te komen voor een uitdagendere onderwijsaanpak. Zelf draagt hij ook een aantal ideeën aan. Zo vindt Dekker dat het niveau en tempo van het onderwijs te sterk afhangen van het zwakste vak. Het zou dus mogelijk moeten worden om meer variatie aan te brengen in niveau en vakkenpakketten. Dekker: “Waarom zou een vmbo’er met bètatalent niet natuurkunde op havoniveau kunnen doen?” Ook zou goed presteren meer beloond moeten worden. Bijvoorbeeld door in het voortgezet onderwijs net als op de universiteit leerlingen de mogelijkheid te bieden ‘cum laude’ af te studeren. Waarna ze eventueel kunnen gaan studeren op een studiebeurs die mede is betaald door het bedrijfsleven. In het basisonderwijs zou een toptalentcertificaat kunnen worden ontwikkeld voor leerlingen die uitblinken in bijvoorbeeld taal, rekenen of techniek. Dekker geeft ook nog een ander voorbeeld hoe het bedrijfsleven ingezet kan worden om leerlingen te stimuleren. “Een mooi voorbeeld is de Franse CIC bank. Deze bank heet eindexamenkandidaten als ze een rekening openen welkom met een welkomstpremie waarvan de hoogte afhankelijk is van hun examengemiddelde.
AVS-voorzitter Ton Duif vindt de ideeën van Dekker prima. ‘Onderwijs op maat voor elk kind’, is ook zijn credo. Wel denkt hij dat er extra maatregelen nodig zijn om de plannen van Dekker te realiseren. “Breng in de eerste plaats de huidige toetsdrang een halt toe. Uniforme toetsen zorgen voor een gelijkschakeling van leerlingen.” Daarnaast vindt Duif dat leraren en schoolleiders voldoende tijd moeten krijgen - bijvoorbeeld door minder bureaucratie - om zich te professionaliseren, zodat ze ook daadwerkelijk in staat zijn te differentiëren. Tot slot pleit de AVS-voorzitter voor een heel nieuw, meer vakgericht onderwijsstelsel, waarin de klassieke mavo-havo-vwo-structuur wordt losgelaten.
Dekker streeft er naar voor 1 maart 2014 een plan van aanpak uit te brengen hoe toptalent in het basis- en voortgezet onderwijs gestimuleerd kan worden.
De Kamerbrief is te downloaden via www.avs.nl/dossiers/politiek